นิตยสาร O-lunla
คอลัมน์ A Dish of Nutrition
ข้าว ในประเทศไทยนั้นมีหลากหลายสายพันธุ์ แต่มีสายพันธุ์หนึ่งที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสวยแล้วรับสั่งว่า “หวานอร่อย” และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ปลูกเพื่อขยายพันธุ์เพิ่มเติม นั่นก็คือ “ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง” ซึ่งเราจะมาทำความรู้จักกับข้าวสายพันธุ์นี้กัน
ข้าวสังข์หยด ข้าวจีไอพันธุ์แรกของโลก
คุณสำเริง แซ่ตัน นักวิชาการศูนย์วิจัยข้าวพัทลุง สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 8 เล่าว่า เมื่อ ปี 2549 ข้าวสังข์หยดได้รับการขึ้นทะเบียนจากกรมทรัพย์สินทางปัญญาให้เป็นสินค้าบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ หรือจีไอ (Geographical Indication : GI) โดยใช้ชื่อว่า “ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง”
นับเป็นข้าวจีไอพันธุ์แรกของประเทศไทยและของโลกที่ได้รับการคุ้มครองสิทธิให้แก่ชาวนาผู้ผลิตข้าวสังข์หยดในจังหวัดพัทลุงให้สืบทอดคงอยู่ชั่วลูกชั่วหลาน
ชะลอวัย ป้องกันสมองเสื่อม
จากข้อมูลการวิเคราะห์โดยกองโภชนาการ กรมอนามัย (2548) พบว่า ข้าวสังข์หยดเป็นหนึ่งในแชมป์ข้าวที่มีคุณค่าโภชนาการสูงมาก และนี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งของคุณประโยชน์อันอเนกอนันต์ของข้าวสายพันธุ์นี้
- มีใยอาหารปริมาณมาก เป็นเส้นใยที่ละลายน้ำได้ มีคุณสมบัติลดคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี (LDL) ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดหัวใจ
- มีกรดโฟลิกที่มีประโยชน์ต่อหัวใจและอุดมไปด้วยโพแทสเซียมที่ช่วยควบคุมความดันโลหิต
- มีวิตามินอีสูงมากกว่าข้าวหลายชนิด ช่วยในเรื่องการชะลอวัย บำรุงผิวพรรณ
- มีโปรตีน เหล็ก และฟอสฟอรัส สูง ช่วยเรื่องการไหลเวียนของเลือด ทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่งแข็งแรง และช่วยป้องกันโรคความจำเสื่อม
- มีไนอาซินสูง (วิตามินบี 3) ซึ่งมีความสำคัญต่อระบบผิวหนังและประสาท ถ้าขาดวิตามินนี้จะทำให้มีอาการผิดปกติทางระบบประสาท ความจำเสื่อม ทำให้ผิวหนังที่ถูกแสงแดดอักเสบเป็นผื่นแดงและลอก
- สีแดงของข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง เป็นรงควัตถุประเภทฟลาโวนอยด์ชนิดแอนโทไซยานิน มีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant) ช่วยชะลอความชราและลดความเสี่ยงในการเป็นโรคต่างๆ เช่น โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดตีบตัน โรคระบบภูมิคุ้มกันทำงานผิดปกติ โรคเหน็บชา โรคอัมพฤกษ์ เป็นต้น
เรื่องข้าวๆ
- “ข้าว” จริงๆ แล้วเป็นพืชตระกูลหญ้า
- พืชตระกูลข้าวทั่วโลกมีมากถึง 120,000 สายพันธุ์ แต่ข้าวไทยที่คนทั่วโลกรู้จักต้องยกให้ “ข้าวหอมมะลิ”
- ข้าวสังข์หยดเป็นข้าวพันธุ์พื้นเมืองภาคใต้ มีปลูกทั้งที่พัทลุง สงขลา นครศรีธรรมราช กระบี่ ฯลฯ แต่แหล่งปลูกข้าวที่มีชื่อเสียงระดับโลก ได้ขึ้นทะเบียนเป็นสินค้าสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์คือ “ข้าวสังข์หยดพัทลุง”
- ข้าวสารสังข์หยดมีลักษณะเป็นเมล็ดเรียวเล็ก ท้ายงอน เยื่อหุ้มเมล็ดมีสีชมพู-แดง มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ตามธรรมชาติ
- วิธีหุง ให้ซาวข้าวเบาๆ โดยใช้เวลาให้น้อยที่สุดเพียงครั้งเดียวเพื่อไม่ให้สูญเสียคุณค่าของข้าว เติมน้ำให้ท่วมข้าวสูง 1 ข้อนิ้ว เมื่อข้าวสุกทิ้งไว้ให้ข้าวระอุประมาณ 5-10 นาที
- ถ้าจะกินข้าวสังข์หยดให้อร่อย สาวพัทลุงแนะว่ากินกับแกงไตปลา ไข่เจียว หรือแกงส้มกับปลาดุกร้า หรือจะทำเป็นข้าวคลุกกะปิ ข้าวยำ หรือทำข้าวต้มสังข์หยดก็อร่อยไม่แพ้กัน รวมถึงปัจจุบันมีการแปรรูปข้าวสังข์หยดในรูปแบบต่างๆ เช่น ขนมจีนข้าวสังข์หยด คุกกี้ข้าวสังข์หยด น้ำามันรำข้าว และจมูกข้าวสังข์หยด ฯลฯ อีกด้วย
ทุกวันนี้ข้าวสังข์หยดเป็นที่รู้จักและต้องการของผู้บริโภคเพิ่มขึ้น ส่งผลดีต่อเกษตรกรผู้ปลูกข้าวพันธุ์นี้อย่างมาก เนื่องจากเดิมราคาขายอยู่ที่กิโลกรัมละประมาณ 13 บาท แต่ปัจจุบันสามารถขายได้กิโลกรัมละ 40-60 บาท และถ้าเป็นข้าวอินทรีย์หรือข้าวกล้องก็สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มขึ้นไปได้อีกเท่าตัว
สนใจติดตามข่าวสารดี๊ดี แอดไลน์เป็นเพื่อนกัน | 
(คลิกจากโทรศัพท์มือถือ)
ข้อมูลเพิ่มเติมจากเอกสารเผยแพร่เรื่อง “ข้าวเจ้าพันธุ์สังข์หยดพัทลุง” กรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
