นิตยสาร O-lunla
คอลัมน์ Special Scoop
การศึกษาเกี่ยวกับคนร้อยปีมีอย่างกว้างขวางทั่วโลก เพราะเป็นเรื่องชวนฉงนและใคร่รู้ว่า...อะไร? ทำไม? อย่างไร? คนกลุ่มนี้จึงสามารถมีอายุยืนยาวเกินกว่าอายุขัยของมนุษย์ (อายุขัยมนุษย์คือ 100 ปี)
สำหรับประเทศไทยสถาบันที่มีชื่อเสียงที่สุดในเรื่องนี้คือ 'ศูนย์ศตวรรษิกชน' สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล
อาจารย์ ดร.ศุทธิดา ชวนวัน สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล เล่าว่าสนใจศึกษาประเด็นนี้ตั้งแต่เรียนปริญญาเอก เพราะมองว่าคนอายุร้อยปีคือกลุ่มบุคคลพิเศษ จากการศึกษาและลงพื้นที่เพื่อเก็บข้อมูลพบว่าผู้หญิงมีอายุขัยยืนยาวกว่าผู้ชายในสัดส่วน 4 ต่อ 1
“เราใช้ข้อมูลจากทะเบียนราษฎร์เป็นฐานข้อมูลเบื้องต้นในการศึกษา ตามทะเบียนมีคนอายุ 100 ปีขึ้นไปมากถึง 20,000 คน แต่พอลงพื้นที่ไปจริงๆ ท่านไม่อยู่แล้ว การเก็บข้อมูลทางทะเบียนราษฎร์มีข้อจ?ำกัดคือถ้าไม่มีผู้แจ้งตาย ชื่อก็จะยังปรากฏอยู่ และเมื่อก่อนใช้วิธีการแปลงปีนักษัตรเป็น พ.ศ. ทำให้พบว่าจำนวนไม่น้อยบันทึกอายุผิดพลาด คือผิดไป 1 รอบ”
จากการศึกษาแบบสุ่มเลือกบางพื้นที่ และใช้การคาดประมาณด้วยเทคนิคทางประชากร พบว่าตัวเลขที่แท้จริงของประชากรอายุเกิน 100 ปีในประเทศไทยมีเพียง 10% คือประมาณ 2,000 คนเท่านั้น
พื้นที่ Blue Zone
ถ้าพูดถึงระดับโลกพื้นที่บลูโซน (Blue Zone) หรือสถานที่ที่มีคนอายุยืนยาวและสุขภาพดีกว่าที่อื่นๆ อาศัยอยู่ ปัจจุบันมีอยู่ 5 แห่งคือ
1. เมืองแถบภูเขาซาร์ดิเนีย ประเทศอิตาลี
2. เกาะโอกินาวา ทางภาคตะวันออกไกลในประเทศญี่ปุ่น
3. แหลมนิโคยา ประเทศคอสตาริกา
4. เมืองโลมา ลินดา แคลิฟอร์เนียใต้ ประเทศสหรัฐอเมริกา
5. เกาะอิคาเรีย ประเทศกรีซ
จากการศึกษาข้อมูลต่างประเทศและประสบการณ์จริงที่อาจารย์ ดร.ศุทธิดาลงพื้นที่พูดคุยเก็บข้อมูลคนร้อยปีในประเทศไทย มีหลายปัจจัยที่ส่งเสริมการมีอายุยืน
“คนอายุยืนยาวต้องมีอาหารดี อากาศดี จิตใจดี สังคมดี อาหารการกินไม่ได้มีข้อสรุปขนาดว่ารับประทานอะไรแล้วอายุยืน แต่ส่วนใหญ่คือรับประทานอาหารตามท้องถิ่นหรือปลูกเอง ทำอาหารรับประทานเอง อยู่ในที่อากาศบริสุทธิ์ คืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดีและมีคนแวดล้อมที่ดีด้วย เพราะที่ไปพบมาส่วนใหญ่ท่านอยู่ในครอบครัวดี ลูกหลานดี ดูแลเอาใจใส่และให้ความอบอุ่น” อาจารย์ศุทธิดาเล่าเจือรอยยิ้ม
“ที่ชัดเจนอีกอย่างคือ ไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตที่ไม่เร่งรีบ ไม่เครียด อารมณ์ดี เท่าที่ลงไปคุย ส่วนใหญ่มักมีพี่น้องหรือลูกหลานก็จะอายุยืนด้วย แสดงว่าปัจจัยด้านกรรมพันธุ์มีส่วนเกี่ยวข้องอย่างมาก”
อ่านบทความนี้จบแล้ว เชื่อว่าหลายท่านคงอยากให้บุคคลอันเป็นที่รักใกล้ตัวอายุยืนยาว สุขภาพดีแบบนี้บ้าง เริ่มต้นง่ายๆ ด้วยการเอาใจใส่ดูแล เพราะ 'คุณ' ก็คือส่วนหนึ่งของสภาพแวดล้อมที่ดีและคนแวดล้อมที่ดีนั่นเอง